Άγιος Μάμας και ο Μελβανά (Τζαλαλαντιν Ρουμί) σε κοινή πίστη από το 1273, μέχρι το 1922.

 

Η τιμή της μνήμης του Αγίου Μάμα ξεκίνησε από την Καππαδοκία όπου έζησε και μαρτύρησε ton 3^ον αιώνα. Σύμφωνα με ιστορικές αναφορές ο ναός του στη Μαμασό (Mamasın) της Καππαδοκίας λειτουργούσε συγχρόνως ως εκκλησία και ως τεκκές δερβίσηδων του τάγματος Τζαλααντιν και αποτελούσε τόπο λατρείας για Χριστιανούς και Μουσουλμάνους ενώ το όνομα Μαμασός προέρχεται από το όνομα του Αγίου. Μέχρι σήμερα Μουσουλμάνοι από όλη σχεδόν την Τουρκία πηγαίνουν στον Τόπο του μαρτυρίου του Αγίου για να πάρουν λίγο χώμα που το θεωρούν μεγάλη ευλογία για τα χωράφια και τα βοσκοτόπια τους αφού ο Άγιος είναι προστάτης των ζώων, των βοσκών και των αγροτών. Μάλιστα σύμφωνα με μαρτυρίες κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών οι Τούρκοι κάτοικοι του χωριού ζήτησαν να παραμείνουν εκεί τα λείψανα του Αγίου κάτι που βέβαια δεν έγινε….

Το μνημείο επισκέφθηκε ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος το Δεκέμβριο του 2004 για να λάβει μέρος στους εορτασμούς της 731ης επετείου του θανάτου του Μεβλανά, γεγονός που τονίζει την εκτίμηση που χαίρει ο Ρουμί στους Χριστιανικούς κύκλους.

Τώρα ας έρθουμε στον Τζαλαλαντιν Ρουμί. Στις ταραγμένες χρονιές, μεταξύ 1215 και 1220, που οι επιδρομές των Μογγόλων είχαν πυκνώσει δραματικά, ο Μπαχά Ουν Ντιν Βαλάντ, Πέρσης μυστικιστής, θεολόγος, δικαστής και διδάσκαλος του ισλαμισμού (πατέρας του Τζαλαλαντιν Ρουμί), με όλη του την οικογένεια και έναν αριθμό μαθητών αναχώρησαν αφήνοντας το Μπαλκ για πάντα. Το καραβάνι άφησε πίσω του το ακμάζον κέντρο του Περσικού και Σουφικού πολιτισμού ξεκινώντας την αναζήτηση μιας καινούργιας κι ασφαλής πατρίδας. Οι πρόσφυγες στο δύσκολο ταξίδι είχαν μαζί τους τον μικρό γιο του Μπαχά, τον Τζαλάλ αντ Ντίν, Μοχάμεντ Μπαλκί

Tο καραβάνι των προσφύγων περιπλανήθηκε ψάχνοντας ασφαλή τόπο για μόνιμη εγκατάσταση. Πέρασαν από τη Δαμασκό, τη Μαλάτεια της Καππαδοκίας, το Ερζινκάν, τη Σεβάστεια, την Καισάρεια για να φτάσουν στη Νίγδη της Ανατολίας. Τελικά κατάληξαν να τερματίσουν στο Καραμάν μερικά χιλιόμετρα μακριά από το Ικόνιο (Κonya) όπου παρέμειναν.

Από τον τόπο αυτό πήρε ο Τζαλάλ αντ Ντιν Μωχάμετ Μπαλκί το τελευταίο του προσωνύμιο, Ρουμί, με το οποίο είναι γνωστός. Η ονομασία αυτή του ήταν ιδιαίτερα αγαπητή υπογραμμίζοντας την αγάπη του για τον τόπο, τον πολιτισμό αλλά και τις πνευματικές ωθήσεις που θεωρούσε ότι καρπίζουν στη Μικρασία. Θεωρούσε υψηλές τις αξίες που γεννιούνται εκεί, κι ένιωθε ισχυρό δεσμό μαζί τους καθώς πίστευε για τους ανθρώπους της ότι δέχονταν μια ιδιαίτερη ευλογία από τη γη, ότι επηρεάζονταν από τους κραδασμούς της διαμορφώνοντας μια ανάλογη πνευματική-πολιτιστική τάση.

Εκεί, στο Ικόνιο, ο πατέρας του Ρουμί, Μπαχά Ουν Ντιν πήρε τη θέση του διευθυντή της ανώτατης θρησκευτικής σχολής.

Στα πρώιμα πνευματικά του βήματα είχε καθοδηγητή τον πατέρα του που εκτός από νομοδιδάσκαλος του ισλαμισμού ήταν παράλληλα ένας από τους δώδεκα ακόλουθους του Ναζμ αλ-Ντιν Κουμπρά (Najm al-Din Kubra) ιδρυτή του Σουφιτικού τάγματος Κουμπραβίγια (Kubraviya).

Οι κοινότητες και τα μοναστικά τάγματα των Σούφι ήταν άμεσα επηρεάσμένα από τις αρχαιότερες παραδόσεις και φιλοσοφίες της Ανατολής και της λεκάνης της Μεσογείου, όπως ο Νεοπλατωνισμός, ο Γνωστικισμός, ο Βουδισμός και ο Χριστιανισμός. Όλες αυτές οι διδασκαλίες έπαιξαν ρόλο στην διαμόρφωση της σουφικής διδασκαλίας και σύμφωνα με τους Σούφι όλες οι Παραδόσεις οδηγούν στην μια και μόνη αλήθεια.

Στο τάγμα Κουμπραβίγια βασική μέθοδος προσέγγισης της αλήθειας - του θείου, ήταν η ερμηνεία οραματισμών που προκαλούσαν με διάφορες διαλογιστικές τεχνικές.

 

Πέθανα ως ορυκτό, έγινα φυτό,
Πέθανα ως φυτό, αναπτύχθηκα σε ζώο,
Πέθανα ως ζώο, για να γίνω άνθρωπος.

Γιατί φοβάμαι;
Αφού ήμουν μικρότερος πριν κάθε θάνατο;
Κι άλλη μια φορά θα πεθάνω ως άνθρωπος, για να ανέλθω
Με τους αγγέλους ευλογημένος:
Αλλά ακόμη κι απ’ αυτούς πρέπει να περάσω:
Όλα εκτός απ το Θεό αφανίζονται.

Όταν θα ‘χω θυσιάσει την αγγελική μου ψυχή,
Θα γίνω αυτό που ο νους δεν μπορεί καν να συλλάβει.

Ω, επέτρεψε μου να μην υπάρχω!
Γιατί η ανυπαρξία,
αντηχεί σαν μουσικό όργανο,
που λέει:

 

Απολυτίκιο του Αγίου Μάμαντα. 

Θείον βλάστημα, Μαρτύρων πέλων, ηκολούθησας, ασχέτω πόθω, τοις ενθέοις αληθώς τούτων ίχνεσι και του Σωτήρος κηρύξας το όνομα, εθαυμαστώθης σοφέ δι' αθλήσεως. Μάμα ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.