Τα Μέγαρα στα επαναστατικά χρόνια 1770-1878 (Τελευταίο).

Τα Μεγάλα Δερβένια, επί τουρκοκρατίας, είχαν οργανώσει με αξιομνημόνευτο τρόπο την κοινωνική τους ζωή, παρόλο που έζησαν σε καθεστώς τριπλής τυραννίας. Βενετών, πειρατών και τούρκων. Ανθούσε η κατεργασία και το εμπόριο ρετσινιού με τα παράγωγα του. Καθώς από τη ρετσίνι παρασκεύαζαν την εύφλεκτη ύλη νέφτι κ.α.(το 1822 με εντολή του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, παραδόθηκαν στο υπουργείο των Ναυτικών, 3,5 τόνοι νέφτι, 10,5 τόνοι κατράμι και 10,5 τόνοι ρετσίνι από τα Μεγάλα Δερβένια).
Ενώ η κτηνοτροφία βρισκόταν σε αξιόλογη θέση και η γεωργία, με πρώτο το λάδι, το στάρι και το κρασί ήταν σε υψηλά επίπεδα παραγωγής. Οι Δερβενοχωρίτες ‘’λογικά’’, δεν θα έπρεπε να επαναστατήσουν, λόγω του ότι είχαν αρκετά προνόμια απ’ τον εκάστοτε τούρκο διοικητή (πασά) της Κορίνθου. Διότι ήταν παράλληλα και οι βόρειοι φύλακες στο πασαλίκι του. Όμως, η ψυχή του Έλληνα (όσα καλά κι αν της δώσεις) δεν ησυχάζει σαν νιώθει πως δεν αναπνέει τον αγέρα της λευτεριάς!
Έτσι, η σκλαβωμένη γη των Μεγάρων, που άνηκε διοικητικά στα Μεγάλα Δερβένια, γέννησε ήρωες αγωνιστές καπεταναίους ώστε θυσίαζαν την ζωή τους ακόμη, ‘’για μιας ώρας ελεύτερη ζωής’’, που λέγει κι ο ποιητής. Ιδιαίτερα τα τελευταία πενήντα προεπαναστατικά χρόνια, τα Μέγαρα, ‘’πλήρωσαν ακριβά’’ το αντίτιμο της ελευθερίας. Απ’ άκρη σε άκρη μόνο ερείπια υπήρχαν στη πόλη, στο κάμπο αλλά και στους γύρω οικισμούς. Η αρχή έγινε το 1687 μ.Χ. που οι Βενετοί με αρχηγό το Μοροζίνη πυρπόλησαν τα Μέγαρα. Την άνοιξη του 1770 μ.Χ. αρκετοί Μεγαρείς επαναστατούν με καπετάνιο τον Μητρομάρα και σαν αποτέλεσμα ήταν, ότι είχαν προλάβει να φτιάξουν τα προηγούμενα χρόνια. Μετά την πυρπολική καταστροφική μανία του Μοροζίνη, να τα ξανακαταστρέψει το μένος του τούρκου διοικητή της Κορίνθου Κιαμηλμπέη. Οι καταστροφές που υπέστηκαν από τους οθωμανούς ήταν ανυπολόγιστες. Όπως μας βεβαιώνουν πολλοί ξένοι ταξιδιώτες που πέρασαν εκείνη την εποχή από τα Μέγαρα. Μα και μετά την επανάσταση τα Μέγαρα παρέμεναν στην ίδια δεινή οικονομική κατάσταση, ίσως και χειρότερη. Διότι γέννησαν Πατριώτες και τα είχαν θυσιάσει όλα στον Αγώνα της Πατρίδας, της λευτεριάς!
Ενδεικτικό της τραγικάς κατάστασης είναι όσα μας περιγράφει ο Αμερικανός εθελοντής γιατρός Samuel Howe, που βρέθηκε το 1828 στα Μέγαρα: ‘’Οι Μεγαρείς βρίσκονταν σε αξιοθρήνητη κατάσταση’’. Ο ίδιος εξιστορεί ότι προσέφερε μια ποσότητα αλεύρων στους Μεγαρείς, οι οποίοι όμως δεν την δέχτηκαν αλλά του ζήτησαν σπόρο για να μπορέσουν να καλλιεργήσουν την γη τους. Ο Howe, τους έδωσε τον αιτούμενο σπόρο, με την προϋπόθεση αυτοί να προσφέρουν ένα μέρος από την συγκομιδή τους για την κατασκευή και λειτουργία ενός σχολείου στην πόλη τους, όπως και έγινε.
Αναφερθήκαμε στους ήρωες αγωνιστές και που, κατά ένα περίεργο όμως τρόπο, δεν έγιναν πανελλήνια γνωστοί. Ενώ έλαβαν μέρος σε σχεδόν όλες τις μάχες της Αττικής, σε πολλές μάχες της Ρούμελης, σε αρκετές της Πελοποννήσου και έφθασαν μέχρι τη Θεσσαλία. Συμπολέμησαν με όλους τους γνωστούς ήρωες της εθνεγερσίας.
Αλλά πάλι και το 1878 με την κήρυξη του ρωσοτουρκικού πολέμου που αναπτερώθηκαν οι ελπίδες για την απελευθέρωση και των άλλων περιοχών, Θεσσαλίας, Μακεδονίας, Ηπείρου. Διακόσιοι άνδρες απ’ τα Μεγάλα Δερβένια, πήραν μέρος σε μάχες με μπροστάρη το βουλευτή Μεγαρίδας Γεώργιο Νικολαΐδη στις 2 και 12 Φεβρουαρίου 1878.
Ας δούμε λοιπόν, ποιοι ήταν οι Μεγαρείς αγωνιστές τον καιρό της επανάστασης, που ο Μακρυγιάννης έγραψε για αυτούς: ‘’… Μεγάλη ‘λικρίνειαν και πατριωτισμόν είδαμε από τους Περαχωρίτες και από τους Μεγαρίτες. Έδειξαν αιστήματα πατριωτικά και φιλάνθρωπα κι έλεγαν: «Να πουληθούμεν όλοι, νόμους να κάμετε δια την πατρίδα’’. Πήγαιναν νηστικοί και ξυπόλυτοι αυτείνοι και οι καημένοι αγωνισταί τους με γράμματα, όπου χρειάζονταν παντού να στέλνωμεν, κι έτρεχαν με μεγάλη προθυμίαν…’’.
Ο Μητρομάρας. (Που μάλλον λαθεμένα, τον διεκδικούν διάφορες άλλες κοινότητες στην Αττική)
Ο Γεώργιος Δασκαλόπουλος, ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΑ μόνο αναφέρεται σαν ‘’Διδασκαλόπουλος’’. (Σ’ όλο το χρονικό διάστημα του Ιερού Αγώνα της Εθνεγερσίας ο Γεώργιος Διδασκαλόπουλος μετέχει στις Εθνοσυνελεύσεις ως παραστάτης Δερβενοχωρίων και στις διάφορες μάχες ως στρατιωτικός και διακρίνεται για την αφιλοχρηματία του, τον άφθαστο ηρωισμό και την αρετή του).
Μετά τη μάχη της Περαχώρας, ο Γ. Δασκαλόπουλος πρωτοστατεί στην απόσπαση των Δερβενοχωρίων από την Επαρχία Κορίνθου και στη σύσταση ιδιαίτερης επαρχίας Δερβενοχωρίων με τις σχετικές αποφάσεις του Εκτελεστικού και του Βουλευτικού.
Στις εκλογές για την ανάδειξη εκπροσώπου παραστάτη (βουλευτή) της νέας Επαρχίας εκλέγεται παμψηφεί ο Γ. Δασκαλόπουλος, που την πανηγυρική προσέλευσή του διαιωνίζει επιγραμματικά και λακωνικά, όπως συνηθιζόταν την ηρωική αυτή εποχή, από έλλειψη χαρτιού και χρόνου, το πρακτικό του Βουλευτικού:
«Τη 9η Οκτωβρίου 1823
Εν τη σημερινή συνελεύσει του Βουλευτικού, επιτροπεύοντος του κ. Πανούτσου Νοταρά …………… Σήμερον
εισήλθεν εις το Βουλευτικόν και ο παραστάτης των Δερβενοχωρίων κ. Γ. Διδασκαλόπουλος.
Ο Α΄ Γραμματεύς ΙΩ. ΣΚΑΝΔΑΛΑΚΗΣ».
Μετά την ανάδειξη του Γ. Δασκαλόπουλου, σε βουλευτή, δημιουργείται η ‘’Δημογεροντία Δερβενοχωρίων’’ το 1828. Και την άλλη χρονιά (14 Αυγούστου 1829) με ενέργειες του ίδιου του Δασκαλόπουλου, μεταφέρεται ο τίτλος και τα προνόμια της Δημογεροντίας στην ιδιαίτερη πατρίδα του τα Μέγαρα. Σαν τον ελάχιστο φόρο. Ώστε ορίζεται η νέα αρχή πλέον σαν "Δημογεροντία Μεγαρίδος" και στην οποία ορίσθηκαν Δημογέροντες οι: Γιάννης Χατζημελέτης, Αναγνώστης Στέφας και ο Σπύρος Μπερδελής με γραμματέα το Χ. Τριβυζά.
Οι υπόλοιποι αγωνιστές καπεταναίοι είναι:
Ο Γιάννης Χατζημελέτης.
Αναγνώστης Στέφας.
Ο Ράπτης Χατζημελέτης.
Ο Διονύσιος Πανούσης.

ΤΕΛΟΣ



Βιβλιογραφία:
Αρχεία Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ‘’Ελληνική Επανάσταση και συγκρότηση του Ελληνικού Κράτους’’.
"Αρχείο Ιωάννου Κωλέττη", Επιμέλεια: Πλαγιανάκου - Μπεκιάρη Βασιλική, Στεργέλλης Αριστείδης, Εκδ.Ακαδημία Αθηνών, 1996, Αθήνα ISBN 960-7099-46-X.
Στρατηγος Μακρυγιαννης, "Απομνημονεύματα", 1907, ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ.
Ακαδημία Αθηνών Αρχειακή συλλογή KEINE Αρχείο Κωλέττη.
Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος, Τόμος 1, Αρ. 1.
Ηρόδοτος, Ιστορία.
Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου.
Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη.
Finley, Moses (1972). "Introduction". Thucydides – History of the Peloponnesian War (translated by Rex Warner). Penguin. ISBN 0140440399.
Φωτίου Χρυσανθόπουλου ή (Φωτάκου), ‘’Βίοι Πελοποννίσιων Ανδρών’’, 1888 Εν Αθήναις.
Λάμπης Αποστολίδης, ‘’Η μάχη της Περαχώρας’’.
Νίκος Γ. Σβορώνος, ‘’Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας’’, μετάφραση Αικατερίνη Ασδραχά, εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1999, ISBN 960-7293-21-5.
Στέφανος Π. Παπαγεωργίου, ‘’Από το γένος στο έθνος Η θεμελίωση του Ελληνικού κράτους 1821-1862’’, εκδόσεις Παπαζήση, 2η έκδοση, Αθήνα 2005, ISBN 960-02-1769-6
"Η Ναυμαχία στη Σαλαμίνα", Εκδόσεις Μ. Πεχλιβανίδη & Σία
Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια Ελλάδος, Κ-Μ.
Green, Peter. ‘’The Year of Salamis, 480–479’’ B.C. London: Weidenfeld and Nicolson, 1970 ISBN 0-297-00146-9.
Διήγηση Συμβάντων της Ελληνικής Φυλής, Θ. Κολοκοτρώνης- Γ. Τέρτσερης.


----------------------------------------------------------------------------------
Τα φωτογραφημένα έγραφα είναι από την Αρχειακή συλλογή: Αρχείο Ιωάννη Κωλέττη (Τμήμα Ιδρύματος Τοσίτσα)~118~0749. Μαζί και με το Δελτίο που τα συνοδεύει, της Ακαδημίας Αθηνών.




Προβολή Τεκμηρίου



Ταυτότητα Τεκμηρίου: ~Ακαδημία Αθηνών~Αρχειακή συλλογή KEINE~Αρχείο Κωλέττη~Αρχείο Ιωάννη Κωλέττη (Τμήμα Ιδρύματος Τοσίτσα)~118~0749


Τίτλος: Βάσος Μαυροβουνιώτης (αρχηγός Μεγαρίδος) προς Διοικητική Επιτροπή
Χαρακτηρισμός Τεκμηρίου: Έγγραφο
Χρονολογία: 1832 Απριλίου 7
Αποστολέας: Μαυροβουνιώτης, Βάσος- Αρχηγός Μεγαρίδος
Τόπος Αποστολέα: Κόρινθος
Αποδέκτης: Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος
Τόπος Αποδέκτη: Ναύπλιο
Γλώσσα: Ελληνική
Μέγεθος: Σελίδα 1
Ονόματα: Αναστασίου Αναγνώστης
Γρίβας, Θεόδωρος
Ζορμπάς
Κλίμακας
Σκουρτανιώτης
Περίληψη - Περιεχόμενο: Ο Βάσος Μαυροβουνιώτης ενημερώνει τη Διοικητική Επιτροπή ότι έφθασε στην περιοχή με τους οπλαρχηγούς Ιω. Κλίμακα, Σκουρτανιώτη, Ζορμπά και Γρίβα και στην Ελευσίνα και Μέγαρα άφησε εκστρατευτικό σώμα υπό τις οδηγίες του Αναγνώστη Αναστασίου.
Αριθμός Εικόνων : 2