AnnyraMath: ΡΕΝΑ ΝΤΑΛΛΙΑ

ΓΚΙΟΥΛ ΜΠΑΧΑΡ

Καιρό τώρα, γυροφέρνει στο μυαλό μου μια φίλη που έχει χρόνια φύγει για άλλους κόσμους…

Η Ελευθερία Παπακώστα, ή, για τους περισσότερους ‘’ΡΕΝΑ ΝΤΑΛΛΙΑ’’, που μεσουρανούσε επί δυο δεκαετίες -1950, 1960- στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι . Προσωπικά, πιστεύω πως είναι η πιο ‘’αδικημένη’’ γυναικεία φωνή που πέρασε από την ελληνική δισκογραφία και το πάλκο.

Η Ρένα είχε γεννηθεί το 1934 στη Πάτρα, με καταγωγή από την Θεσπρωτία. 15 χρονών, μαζί με την μητέρα της ήρθαν από την Πάτρα για να εγκατασταθούν στην Αθήνα, αφού είχε προηγηθεί η εξορία του πατέρα και του αδελφού της, λόγω αριστερών φρονημάτων.

Εκείνη την ταραγμένη και φτωχή περίοδο για τους περισσότερους έλληνες, η μάνα της ξενοδουλεύει και η Ρένα προσπαθεί να τελειώσει το γυμνάσιο, καθώς ήταν πολύ καλή μαθήτρια. Το όνειρο της μάνας και τα μηνύματα του πατέρα της που ερχόταν από την εξορία, για την Ελευθερία, ήταν να συνεχίσει τις σπουδές της ώστε να γίνει γιατρός, να βοηθάει τον φτωχό κόσμο. Όμως, από μικρή η ίδια είχε άλλα στο μυαλό της. Γνώριζε ότι είχε πολύ καλή φωνή και ονειρευόταν τον εαυτό της μόνο τραγουδίστρια.

Με πρόσχημα τα δύσκολα οικονομικά, η Ρένα πείθει την μάνα της και αρκετά βράδια τραγουδά ερασιτεχνικά σε μια κοσμική ταβέρνα (που ήταν κάτω από το σπίτι της) μαζί με το ‘’Τρίο Ατενέ’’. Η ίδια μου είχε πει, πως αυτός που είχε την ταβέρνα σαν μεροκάματο, της έδινε δυο πιάτα φαί. Εκεί γνωρίζει τον Κώστα Ζαφείρη που ήταν ραδιοφωνικός παραγωγός των εκπομπών της τότε Βασιλικής Αεροπορίας. Σχεδόν με τη βία και κρυφά από τη μάνα της την πάει να πάρει μέρος σ’ ένα διαγωνισμό ταλέντων στο ραδιόφωνο. Της δίνει μάλιστα το καλλιτεχνικό της ψευδώνυμο ‘’Ρένα Ντάλλια’’, εκεί έρχεται πρώτη μεταξύ 25 συνυποψήφιων κοριτσιών. Αμέσως μετά την πάει σαν τραγουδίστρια (ελαφρών τραγουδιών) στη κοσμική ταβέρνα του Ορφανού, στη γωνία Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Ιπποκράτους. Όπου και ξεκινάει την καριέρα της στο τραγούδι με 25 δρχ μεροκάματο. Παράλληλα, όσες ώρες του εικοσιτετραώρου τις μένουν ελεύθερες, δακτυλογραφεί αιτήσεις στη Δημαρχεία Αθηνών. Στην ταβέρνα του Ορφανού την ακούει ο Γιάννης Παπαϊωάννου και αμέσως αρχίζει τις απανωτές προτάσεις για να την πάρει μαζί του στην Τριάνα του Χειλά όπου ο Γ. Παπαϊωάννου είχε ‘’στεγάσει’’ το λαϊκό του συγκρότημα. Η Ελευθερία είχε πολλές αντιρρήσεις, δεν ήθελε να εργαστεί σε νυχτερινά κέντρα, δεν της άρεσε, φοβόταν την νύχτα και τους ανθρώπους της. Ήταν τότε ένα κοριτσάκι 16 χρονών, που δεν είχε και κάποιον άνδρα δικό της να την προστατέψει. Είχε ακούσει για τον άγριο ξυλοδαρμό της Σωτηρίας Μπέλλου από κάποιους φασίστες που δεν τους έλεγε ένα ‘’βασιλικό’’ τραγούδι! Η Ρένα δεν ήθελε μια τέτοια καριέρα. Όμως ο Γ. Παπαϊωάννου (που την είχε βάλει στο μάτι για τη φωνή, την απαράμιλλη φρεσκάδα και ομορφιά της), μαζί με τον Χαμψία, είτε Πάνω Βλέπα (Ηλία Ποτοσίδη) το δεύτερο μπουζούκι του Γιάννη Παπαϊωάννου, την ‘’πολιορκούν’’ και σβήνουν μία-μία τις φοβίες και της αντιρρήσεις της. Έτσι, η 16χρονη Ελευθερία άρχισε τη μεγάλη της καριέρα, καθώς έμελλε να γίνει η μοναδική μούσα του Γιάννη Παπαϊωάννου και ο μεγάλος έρωτας της ζωής του. Μια αρρωστημένη βέβαια σχέση που την ταλαιπώρησε πολύ, που την έκανε δυστυχισμένη και την πόνεσε πάρα πολύ (ο Γ. Παπαϊωάννου ήταν ήδη παντρεμένος με παιδιά, την περνούσε 20 χρόνια και ήταν υπερβολικά ζηλιάρης). Ο Γ. Παπαϊωάννου τον πρώτο καιρό, αρνείται να δισκογραφήσει η Ρένα τραγούδια του, φοβόταν πως θα είχε επιτυχία και θα την έχανε. Όμως σε κάποιο τσακωμό τους, ο Βασίλης Τσιτσάνης, στις αρχές του 1951, τη βάζει στη δισκογραφία με το τραγούδι ‘’Γκιούλ Μπαχάρ’’. Η κοντράλτα φωνή της κάνει μεγάλη αίσθηση στο κοινό και ο δίσκος με το τραγούδι της Γκιούλ Μπαχάρ γίνεται μεγάλη επιτυχία καθώς ξεπερνάει κάθε προσδοκώμενη ελπίδα του Τσιτσάνη. Η Ρένα τα ξαναφτιάχνει με τον Παπαϊωάννου που της υπόσχεται ότι θα αλλάξει συμπεριφορά και αρχίζει να ηχογραφεί τραγούδια δικά του αλλά και σχεδόν όλων των άλλων γνωστών λαϊκών δημιουργών. Τραγούδησε με ανεπανάληπτη επιτυχία σε δίσκους (πρώτη εκτέλεση) τραγούδια του Τσιτσάνη, Χιώτη, Μητσάκη, Τζουανάκου, Τατασόπουλου, Βαμβακάρη και πολλών άλλων. Ηχογράφησε σε πρώτη εκτέλεση εκατοντάδες τραγούδια όπου πολλά από αυτά έχουν γίνει κλασικά με δεκάδες επαναεκτελέσεις. Επίσης η Ρένα Ντάλια ηχογράφησε στην Τουρκία αλλά και στην Αμερική δεκάδες τραγούδια. Από την αρχή της καριέρας της επισκέφτηκε όλες τις Ηπείρους και τραγούδησε. Στην Αμερική γνώρισε τον σύζυγό της όπου στις αρχές του 1970 εγκαταστάθηκαν μόνιμα στον Πειραιά και το 1990 πεθαίνει σε ηλικία 65 χρονών.

Η Ρένα σαν άνθρωπος ήταν κυριολεκτικά ψυχούλα. Στην Αμερική βρήκε την Μαρίκα Νίνου βαριά άρρωστη (καρκίνο) και εγκαταλειμμένη σχεδόν από όλους. Δεν δίστασε στιγμή, δούλευε τη νύχτα και την ημέρα την έτρεχε σε νοσοκομεία και γιατρούς, πληρώνοντας όλα τα έξοδα της. Όπως και όταν η Σωτηρία Μπέλλου, είχε εισαχθεί σε ιδιωτική ψυχιατρική κλινική, η Ρένα ήταν η μόνη που βρέθηκε οικονομικά κοντά της…