ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΑΘΕΣΗ μέρος 42ον... Μέρος της άγνωστης ιστορίας περί της Σαλαμίνας τον καιρό της Παλιγγενεσίας

 

Μέρος της άγνωστης ιστορίας περί της Σαλαμίνας τον καιρό της Παλιγγενεσίας

 

Αναφέρει ο Νικόλαος Κασομούλης στο έργο του: ‘’Ενθυμήματα στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 :προτάσσεται ιστορία του Αρματωλισμού /Νικολάου Κ. Κασομούλη, εισαγωγή και σημειώσεις υπό Γιάννη Βλαχογιάννη, T.3, Αθήναι’’ στο τόμο Γ΄ σελίδες 258 - 264.

Όταν ήρθε ο Καποδίστριας στη (Κούλουρη) Σαλαμίνα γύρω στα 1828, και κάλεσε όλους τους καπεταναίους με τους στρατιώτες τους όπου πολέμησαν για την ελευθερία της Ελλάδος. Κατοίκησε σε σπίτι απέναντι από του Γκριεζώτου (Νικολάου Κριεζώτη). 

Γράφει ο Κασομούλης: ‘’…γύρωθεν της οικίας, εγέμισεν και η πλαταία και η αυλή…..’’

Ο Καποδίστριας επιθυμούσε να κάνει ένα τακτικό Ελληνικό στρατό και για το λόγο αυτό είχε μαζέψει όλους τους καπεταναίους (καθώς έως τότε λεγόντουσαν άτακτα στρατιωτικά σώματα) στην Σαλαμίνα και παρέμεινε κάποιες ημέρες στο νησί. Στο σπίτι που φιλοξενήθηκε δεν αναφέρετε ο νοικοκύρης του. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι μπροστά στο δίπατο σπίτι με την αυλή, ήταν πλατεία κι απέναντι σε άλλο οίκημα είχε φιλοξενηθεί ο Κριεζώτης που ήταν φιλοκυβερνητικός και ήταν από τους πρώτους που έφθασαν στη Σαλαμίνα μαζί με τον Βάσο Μαυροβουνιώτη για να προετοιμάσουν το έδαφος. Ο Βάσος Μαυροβουνιώτης ήταν παντρεμένος με την Ελένη Βάσσου Ο Βάσος μαζί με την γυναίκα του έμειναν στα Αμπελάκια. Μετά λοιπόν αυτή τη μικρή επανάσταση που έγινε στο νησί, η Ελένη Βάσσου Μαυροβουνιώτη από την Σαλαμίνα (Αμπελάκια) όπου είχαν  εγκατασταθεί, αντετίθεντο με πολύ ζήλο εναντίον του Καποδίστρια υποστηρίζοντας μια άλλη πολιτική με πρότυπο την Ρωσία. Το σπίτι τους είχε γίνει κέντρο της αντιπολίτευσης....

Τελικά όταν το 1828, οι Χιλιαρχίες διαλύθηκαν και αντικαταστάθηκαν από Ελαφρά Τάγματα, πάλι ο Κυβερνήτης δεν μπορούσε να διοικήσει δίχως χρήματα και να πάψει τις διχόνοιες. Βλέπουμε το δράμα των απλήρωτων στρατιωτών μετά των αξιωματικών τους στη Σαλαμίνα καθώς μας περιγράφει ο Κασομούλης.   

‘’….αλλά δια να τους παρηγορήση, μετά μία ώραν καταβάς εις την αυλήν άρχισεν να ερωτά τον καθένα (εκ των στρατιωτών) οποία παράπονα έχουν (γενικώς), και εάν έχουν παράπονα τινά αξιωματικούς των (ιδιαιτέρως). Οι στρατιώται ευρισκόμενοι εις την πλέον αθλιεστέραν κατάστασιν άλλοι ξυπόλυτοι, άλλοι με ξεσχισμένες φουστανέλας και βρακιά, άλλοι χωρίς σκάλτσαις, με τας σάρκας των έξω, άλλοι πληγωμένοι, κατάγυμνοι (τέλος) όλοι εις τας ερωτήσεις περί παραπόνων με εν στόμα αποκρινόμενοι ότι κανέν παράπονο από τους αξιωματικούς τους δεν έχουν, αφού και οι αξιωματικοί υστερούντο επίσης καθώς και οι στρατιώτες (τους μισθούς των) 9 μήνας – επομένως πόθεν έπρεπε να καταχραστούν; -Και άλλα τοιαύτες παρατηρήσεις. Όταν ήκουσε (ταύτα) ο Κυβερνήτης αλλάζων όψιν εν των μέσων των, συλλογισμένος αποσύρθη….’’

 

Μέσα σε όλο ετούτο το οδυρμό της πενίας του 1828, κάποιοι από τη νήσο της Σαλαμίνας εμπορεύονται κρυφά στους κατοίκους της στεριανής Αττικής…. Δηλαδή θεωρούν σωστό να επιδίδονται σε  αισχροκέρδεια και αποφασίζει η Βουλή των Ελλήνων ώστε να περιπολούν τρία κανονοφόρα πλοιάρια για να εμποδίζουν αυτό το αίσχος. Ως εκ τούτου, στις 23 Ιανουαρίου 1828, με Ψήφισμα ο Καποδίστριας συγκρότησε το ‘’Πολεμικό Συμβούλιο’’ και ανέλαβε ο ίδιος την προεδρία του. Δύο μήνες αργότερα με διάταγμα, συστάθηκε το ‘’Γενικόν Φροντιστήριον’’ μία τριμελής επιτροπή, η οποία θα ήταν υπεύθυνη για τον οικονομικό έλεγχο των υπηρεσιών που σχετίζονταν με τα θέματα του πολέμου. 

 

Έγγραφο από τις εθνικές αποθήκες της Ελλάδος που ήταν στη Σαλαμίνα

Ας δούμε λοιπόν τα πρακτικά της βουλής:     

 

Τὴν 16 Νοεμβρίου Συνεδρίασις 103 Προεδρία τοῦ κυρίου Ν. Ῥενιέρη (σελίδες 218-221)

Μετὰ τὴν ἀνάγνωσιν τῶν χθεσινῶν πρακτικῶν·

 

Ζ΄. Ἀνεγνώσθη ἔγγραφον τῆς Ἀντικυβερ. Ἐπιτροπῆς ὑπ᾿ ἀρ. 805, διὰ τοῦ ὁποίου λέγει, ὅτι ἐπειδὴ τινὲς ἐκ τῶν ἐν τῇ νήσῳ Σαλαμῖνι ἐμπορεύονται κρυφίως μὲ τοὺς ἐν τῇ Ἀττικῇ, προμηθεύοντες εἰς αὐτοὺς τὰ ἀναγκαῖα κινούμενοι ἀπὸ αἰσχροκέρδειαν, καὶ τοῦτο προξενεῖ ὄχι ὀλίγην βλάβην, διὰ τοῦτο κρίνει ἀναγκαῖον πρὸς ἀποφυγὴν τοιούτου κακοῦ, νὰ διορισθῇ προσωρινὸς διοικητὴς εἰς τὴν νῆσον Σαλαμῖνα, καὶ ὡς τοιοῦτον προβάλλει τὸν κύριον Στάμον Σεραφίμ. Ἐνεκρίθη καὶ παρὰ τῆς Βουλῆς, καὶ ἐστάλη ἡ ἀπάντησις ὑπ᾿ ἀρ. 120. Ἀπεφασίσθη προσέτι νὰ διορισθῶσι τρία κανονοφόρα πλοιάρια, τὰ ὁποῖα παραπλέοντα τὰ παράλια τῆς Ἀττικῆς, νὰ ἐμποδίζωσι τὰ καΐκια ἀπὸ τὸ νὰ μετακομίζουν εἰς τοὺς ἐν τῇ Ἀττικῇ τ’ ἀναγκαῖα. Ἐστάλη τὸ προβούλευμα ὑπ᾿ ἀρ. 121.

 

Τὴν 20 Δεκεμβρίου Συνεδρίασις 128 Προεδρία τοῦ κυρίου Ν. Ῥενιέρη            (σελίδες 277-278)

Μετὰ τὴν ἀνάγνωσιν τῶν χθεσινῶν πρακτικῶν

 

Γ΄. Ἀνεγνώσθη καὶ ἄλλο ὑπ᾿ ἀρ. 870, εἰς τὸ ὁποῖον ἐγκλείεται ἀναφορὰ τοῦ διορισθέντος προσωρινοῦ Διοικητοῦ τῆς νήσου Σαλαμῖνος Στάμου Σεραφίμ, διὰ τῆς ὁποίας λέγει, ὅτι διὰ νὰ δυνηθῇ νὰ κατορθώσῃ τὸν σκοπόν, διὰ τὸν ὁποῖον διωρίσθη προσωρινὸς Διοικητὴς τῆς νήσου Σαλαμῖνος, εἶναι ἀνάγκη νὰ λάβῃ ὁ ἴδιος καὶ τὴν προσωρινὴν διοίκησιν τῶν Δερβενοχωρίων. Ἡ Κυβέρνησις ἐγκρίνασα τὴν αἴτησίν του, ζητεῖ καὶ τὴν συγκατάθεσιν τῆς Βουλῆς. Ἐνεκρίθη καὶ παρὰ τῆς Βουλῆς νὰ διορισθῇ ὁ κύριος Στάμος Σεραφὶμ καὶ προσωρινὸς Διοικητὴς τῶν Δερβενοχωρίων, διὸ καὶ ἐστάλη περὶ τούτου ἡ ἀπάντησις διὰ προβουλεύματος ὑπ᾿ ἀρ. 153.

  

Τὴν 30 Δεκεμβρίου Συνεδρίασις 130 Προεδρία τοῦ κυρίου Ν. Ῥενιέρη (σελίδες 290-291)

 

Δ΄. Ἀνεγνώσθησαν διάφοροι ἀναφοραὶ τῶν κατοίκων τῆς νήσου Σαλαμῖνος, καὶ τῶν ἐν αὐτῇ παροικούντων Ἀθηναίων, Λεβαδιτῶν, Θηβαίων, Σαλωνιτῶν, καὶ ἄλλων, διὰ τῶν ὁποίων κατηγοροῦν τὸν προσωρινὸν διοικητὴν τῆς νήσου ἐκείνης Στάμου Σεραφὶμ ὡς ταραξίαν κτλ. Παρακαλοῦν δὲ τὴν Βουλὴν νὰ ἐξώσῃ αὐτὸν τοῦ ὑπουργήματός του, καὶ νὰ προσκληθῇ ἐνταῦθα, διὰ νὰ δώσῃ λόγον τῶν πράξεών του. Μετὰ ἱκανὴν συζήτησιν ἀπεφασίσθη καὶ διωρίσθη ἐπιτροπὴ συγκειμένη ἀπὸ τοὺς κυρίους Γ. Σκληρόν, Ἀναστάσιον Λογιώτατον, καὶ Νικόλαον Χατζῆ Ἀλεξανδρῆ, ἥτις παραλαβοῦσα τὰ πρωτότυπα τῶν ῥηθεισῶν ἀναφορῶν, νὰ ὑπάγῃ εἰς Σαλαμῖνα, καὶ ἐξετάσῃ ἂν αἱ εἰς τὰς ἀναφορὰς ταύτας ὑπογραφαὶ ᾖναι γνήσιοι, καὶ ἂν δικαίως κατηγορῆται ὁ προσωρινὸς διοικητὴς τῆς Σαλαμῖνος∙ καὶ ἂν πληροφορηθῇ, ὅτι ὁ ῥηθεὶς Στάμος Σεραφίμ, ᾖναι τῳόντι ἔνοχος εἰς ὅσα κατηγορεῖται, τότε νὰ τὸν παραλάβῃ μεθ᾿ ἑαυτῆς, καὶ νὰ ἔλθωσιν ἐνταῦθα. Ἐστάλη δὲ περὶ τούτου προβούλευμα εἰς τὴν Κυβέρνησιν ὑπ᾿ ἀρ. 166 διὰ νὰ ἐκδώσῃ ὅπου ἀνήκει, τὰς ἀναγκαίας διαταγὰς, διὰ ν’ ἀπολογηθῇ.

 

Αιάντειο Σαλαμίνας 1810-1814. Το ναϋδριο του Αγίου Ιωάννου Νηστικού. Στο βάθος η Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Otto Von Stackelberg.