Η Εθνική καταστροφή.

Στη σχετική αρθρογραφία ‘’Αλησμόνητες Πατρίδες’’, σίγουρα δεν θα μπορέσουν να καταγραφούν, δύο χιλιάδες εκατό εξήντα οκτώ πόλεις και χωριά όπου, πριν από την καταστροφή του 1922, υπήρχαν στη Ασιατική και Ευρωπαϊκή τουρκία. Καθώς μέσα από τα ομιχλώδη βάθη της προϊστορίας, έσφυζαν και μεγαλουργούσαν απ’ τον ελληνισμό.
Καππαδοκία, Ικόνιο, Μυσία, Τραπεζούντα, Εσκί Σεχίρ, η Βασιλεύουσα, Χαλκηδόνα, Σαμψούντα, Σινασός, Κερασούντα, Προύσα, Αδριανούπολη, Βηθυνία, Ανατολική Θράκη, Κυδωνία και τόσα άλλα που μόλις πριν ενενήντα ένα χρόνια….


Οι διάφορες συνθήκες που οδήγησαν τον ελληνισμό στην μεγαλύτερη εθνική καταστροφή, στη καταστροφή του 1922.

H Συνθήκη των Σεβρών: 1920
Η Ελλάδα κατά τη λήξη τον A' Παγκόσμιου Πολέμου βρέθηκε στην παράταξη των νικητών. Ο ελληνικός στρατός κατέλαβε, με την έγκριση των Συμμάχων, τη Θράκη, την πόλη της Σμύρνης και περιοχή της δυτικής Μικράς Ασίας. Με τη Συνθήκη των Σεβρών τον 1920 κατοχυρώθηκαν διπλωματικά οι εθνικές αυτές επιτυχίες….




Συνθήκη Νεϊγύ, 1919
Σύμφωνα με τη Συνθήκη του Νεϊγύ (27 Νοεμβρίου 1919), η Βουλγαρία υποχρεωνόταν να αναγνωρίσει τα μέτρα εκείνα με τα οποία οι προέχουσες και συνασπισμένες Σύμμαχοι Δυνάμεις ήθελαν κρίνουν πρόσφορα σε σχέση προς την αμοιβαία και εθελουσία μετανάστευση των φυλετικών μειονοτήτων. Σ’ αυτή τη Συνθήκη διατυπωνόταν η απόφαση των Συμμάχων όπως «η αμοιβαία και εθελουσία μετανάστευση των φυλετικών, θρησκευτικών ή γλωσσικών μειονοτήτων εις Ελλάδα και Βουλγαρία κανονισθεί δια συμβάσεως μεταξύ των δύο τούτων κρατών, συνομολογούμενης επί τη βάσει των όρων που αποφασίσθηκαν κατά την ως άνω ημέρα».
Σε εκτέλεση της Σύμβασης αυτής ψηφίσθηκε ο νόμος 2680/1922 και ο από 6 Μαρτίου 1922 σχετικός Κανονισμός που κυρώθηκε με το από 18 Ιουνίου 1922

Συνθήκη της Λωζάνης, 1923
Μετά τη γενοκτονία των Ποντίων και τη μικρασιατική καταστροφή το αποκορύφωμα του μέτρου της «ανταλλαγής πληθυσμών» αποτέλεσε το Σύμφωνο για την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που υπογράφθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923, το οποίο στη συνέχεια κατέστη μέρος της Συνθήκης της Λωζάνης της 24ης Ιουλίου του ίδιου έτους δυνάμει του άρθρου 142 της τελευταίας.


Δήλωσις Εκκαθαρίσεως Κινητής και Ακινήτου Περιουσίας κατά την ανταλλαγή ελληνοτουρκικών πληθυσμών (1923-1927) από την Γέννα προς την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης (16/12/1927).

Κατά τη Σύμβαση αυτή η ανταλλαγή δεν ήταν πλέον εκούσια και ελεύθερη αλλά υποχρεωτική και αποτέλεσμα όρου πολεμικής ήττας. Στη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης η Ελλάδα, μολονότι αντιτίθονταν στη άποψη και της εκούσιας ανταλλαγής (καταστροφική για τον ευημερούντα Ελληνισμό της Μικράς Ασίας), εντούτοις πιεζόμενη από το ατυχές αποτέλεσμα του πολέμου, δήλωσε να συζητήσει εκούσια και αμοιβαία ανταλλαγή. Η Τουρκία όμως δεν δέχθηκε ούτε εκούσια ούτε αμοιβαία αλλά υποχρεωτική. Μάταια το Οικουμενικό Πατριαρχείο διαμαρτυρήθηκε για κήρυξη της Εκκλησίας "εν διωγμώ". Αλλά και οι διαμαρτυρίες της τότε ελληνικής κυβέρνησης προς τη Τουρκία και τις Μεγάλες Δυνάμεις υπήρξαν ατελέσφορες.
Τελικά η Συνδιάσκεψη απεφάνθη ότι αν και μισητό αυτό καθ΄ αυτό το μέτρο της υποχρεωτικής ανταλλαγής ήταν το μόνο ενδεδειγμένο στη περίπτωση και συνέστησε την αποδοχή αυτής με τον όρο να εξαιρεθούν οι Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης και οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Τότε η Ελλάδα που είχε εγκαταλειφθεί απ’ όλους τους Συμμάχους αναγκάσθηκε να υποκύψει και να υπογράψει την παραπάνω Σύμβαση της υποχρεωτικής ανταλλαγής με την οποία χιλιάδες Έλληνες της Μικράς Ασίας , μεταξύ αυτών και ο Πατριάρχης Κωνσταντίνος ΣΤ΄, εξαναγκάσθηκαν σε εκπατρισμό.
Στην εν λόγω Σύμβαση καθορίζονταν τα εις την υποχρεωτική ανταλλαγή υποκείμενα πρόσωπα, η ιθαγένειά τους, ο χρόνος της ανταλλαγής, η εκκαθάριση των περιουσιών τους, καθώς και η τύχη των εξαιρουμένων της ανταλλαγής προσώπων. Στη συνθήκη δε αυτή υπάχθηκαν και οι μετά την 12 Οκτωβρίου 1912 αποχωρήσαντες εκ των εδαφών που χαρακτηρίστηκαν "ανταλλάξιμοι". Οι κινητές και ακίνητες περιουσίες των ευαγών ή θρησκευτικών ιδρυμάτων που ανήκαν σε ανταλλάξιμους ή εις πρόσωπα που κατοικούσαν εκτός των εδαφών τους, υπάχθηκαν επίσης σε ανταλλαγή. Σε μικτή επιτροπή εκ της συμβάσεως ανετέθη η εκτίμηση και εκκαθάριση των περιουσιών που εγκαταλείφθηκε. Η αξία τους μετά την εκτίμηση περιέρχεται στο κράτος όσο παραμένουν – ανταλλάξιμη περιουσία – και αυτό (το κράτος) καθίσταται οφειλέτης των δικαιούχων. Οι αξίες τέλος θα συνοψίζονταν και όση προέκυπτε διαφορά αυτή θα καταβάλλονταν από το οφειλόμενο κράτος στο έτερο.
Η Σύμβαση αυτή άρχισε να εφαρμόζεται από τον Αύγουστο του 1923, η δε μικτή επιτροπή περάτωσε το έργο της κατά το έτος 1925. Για δε την εκτέλεσή της εκδόθηκε σωρεία νόμων, διαταγμάτων, αποφάσεων κλπ ενώ πλείστες Υπηρεσίες δημιουργήθηκαν για τη περαίωση του όγκου της εργασίας προς εγκατάσταση των εκατοντάδων χιλιάδων ομοεθνών προσφύγων, την εκκαθάριση των περιουσιών τους και την τακτοποίηση των αξιώσεών τους…




Και ήρθε ο Αύγουστος του 1922 που έφερε τη μεγαλύτερη εθνική καταστροφή.
Ο τρομερός απολογισμός της μικρασιατικής καταστροφής είναι: 50.000 νεκροί, 75.000
τραυματίες. Κοντά 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πανάρχαιες
πατρογονικές εστίες τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω
τους πάνω από 600.000 νεκρούς, θύματα του μικρασιατικού πολέμου και της
εγκληματικής εθνικιστικής πολιτικής των κυρίαρχων τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας. Σε
δισεκατομμύρια δραχμές ανέρχονται οι υλικές καταστροφές και ζημιές από τον πόλεμο
και τις ακίνητες περιουσίες που εγκαταλείφθηκαν ή καταστράφηκαν.
Η μικρασιατική καταστροφή στάθηκε μια από τις μεγάλες τομές της νεοελληνικής
ιστορίας, γιατί οι συνέπειες της πρωτοφανέρωτης σε τέτοια καθολική έκταση συντριβής
επηρέασαν όλους τους τομείς της εθνικής μας ζωής και είναι αισθητές και ως τις μέρες
μας.
Ποια είναι τα αίτια που οδήγησαν τη χώρα μας στη μικρασιατική εκστρατεία και
ποιος είναι ο χαρακτήρας του μικρασιατικού πολέμου; Ποιοι είναι οι υπαίτιοι της
τρομακτικής συμφοράς που βρήκε την πατρίδα μας τον Αύγουστο του 1922; Υπήρχε
τρόπος να υπερασπιστούν πιο αποτελεσματικά τα δικαιώματα του μικρασιατικού
ελληνισμού;
Παραμένουν ακόμη αδιευκρίνιστα!!!