Θεόφιλος Καΐρης -1764-1853-.

Ο Θεόφιλος Καΐρης γεννήθηκε στην Άνδρο στις 19 Οκτωβρίου 1784, ήταν γιος του Νικόλαου Τ. Καΐρη και της Ασημίνας Καμπανάκη.
Το όνομα Θεόφιλος θα το λάβει αργότερα, σαν χριστιανός διάκονος/ ιερέας, ενώ το όνομα το όποιον του δόθηκε από τους γονείς του, ήταν Τωμάζος (Θωμάς). Ο Θεόφιλος είχε τρεις αδελφούς, τον Ευγένιο, τον Ιωάσαφ και τον Δημήτριο, καθώς και τρεις αδελφές, την Μαρία, την Λασκαρώ και την Ευανθία.
Ο Θ. Καΐρης ήταν ένας πολυμαθείς άνθρωπος που οι γνώσεις του, (όπως λέγουν οι υποστηρικτές του), ήταν μεγαλειώδεις. Όμως το συγγραφικό του έργο (διάφορες επιστολές, το περιοδικό «θεοσοφία» που εξέδωσε σε δύο τόμους στην Αγγλία, τη «Γνωστική», τα «Στοιχεία Φιλοσοφίας» και άλλα γραπτά του που υπάρχουν. Δεν μπορούν να τον κατατάξουν στους ‘’φωστήρες’’ του πνεύματος. ‘Ίσως, να ήταν άριστος λόγιος μια και η αυτοσχέδια (όπως αναφέρθηκε ότι "γράφτηκε" τότε), προσφώνηση προς τον Καποδίστρια το 1828, θεωρείτε το πλέον ενδιαφέρον ‘’κείμενό’’ του.
Είχε βέβαια σπουδάσει, τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στην Άνδρο, κατόπιν στο Ελληνομουσείον των Κυδωνιών. Το 1804, με δαπάνες του θείου του (Σωφρονίου Καμπανάκη) και μερικών πλουσίων Κυδωνιατών έφυγε στην Ευρώπη. Αρχικά στην Ελβετία για δύο μήνες, όπου μελέτησε την οργάνωση των διδακτηρίων του παιδαγωγού Πεσταλότσι. Στην συνέχεια, από το 1804 έως το 1807 σπουδάζει στην Ιταλία, στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, Αστρονομία και Φυσικομαθηματικές Επιστήμες. Κατόπιν βρίσκεται στο Παρίσι και το Λονδίνο.
Από πολύ νωρίς ενστερνίστηκε τις φιλοσοφικές ιδέες (περί ελληνικού/νεοπλατωνικού πνεύματος), που τότε ενέπνεαν τη Δύση. Κατηγορήθηκε βέβαια, όσο ζούσε και σαν Τέκτονας.
Ο Καΐρης, θέλοντας να προωθήσει τις φιλοσοφικές του ιδέες για μια νέα θρησκεία ιδρύει στο Λονδίνο τον «Ελληνικόν Σύλλογον της Θεοσοφίας». Δυστυχώς, δεν είναι σήμερα γνωστό στους πολλούς, ότι τον όρο «θεοσοφία», δεν τον χρησιμοποίησε πρώτη η Έλενα Μπλαβάτσκι αλλά ο Θεόφιλος Καΐρης, λαμβάνοντάς τον από τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους.
Ο Θ. Καΐρης υπήρξε ιδρυτής μιας νέας θρησκείας, την οποία αποκάλεσε «Θεοσέβεια», υιοθετώντας έναν αρχαίο ελληνικό όρο για την έννοια της θρησκείας.
Το θρησκευτικό του σύστημα εκτίθεται κατά κύριον λόγον στα έργα «Θεοσεβών προσευχαί και ιερά άσματα», «Θεοσεβικαί γνώμαι και υποθήκαι ή θεοσεβικά αναγνώσματα», και στην «Επιτομή της θεοσεβικής διδασκαλίας και ηθικής». Ο Καΐρης πίστευε με ένα δικό του τρόπο, στην ισότητα και την ουσιαστική ελευθερία του ατόμου και στην αθανασία της ψυχής. Δέχεται ότι υπάρχει ένας και μόνο Θεός αλλά απόρριπτε τη θεϊκή φύση του Ιησού, τον οποίο θεωρεί ως έναν απλό Εβραίο διδάσκαλο της ηθικής, την τριαδικότητα του Θεού, τα μυστήρια, τις εικόνες και την λατρεία τους, στην θέση των οποίων, προτείνει να αναγράφονται σοφά ρητά.
Τα κυριότερα σημεία της διδασκαλίας του είναι τα εξής:
Κατ’ αρχάς, ειδοποιός διαφορά τού ανθρώπου από τα ζώα, είναι η δυνατότητά του να αναζητά την πρωτεύουσα αλήθεια και να τείνει προς το άπειρον και το απόλυτον. Δύο βασικές έμφυτες δυνάμεις έλεγε πως διαθέτει ο άνθρωπος: Το απειροτατικόν και το θεοσεβικόν, δυνάμεις οι οποίες πείθουν τον άνθρωπο για την ύπαρξη του απειροτελείου Θεού και για το ότι έχει ο ίδιος ψυχή άυλη και αθάνατη.
Ο Καΐρης καθιέρωσε επίσης ένα νέο ημερολόγιο για την θρησκεία του, κατά το οποίον το έτος δεν αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου, αλλά από την 24η Σεπτεμβρίου, της Φθινοπωρινής Ισημερίας δηλαδή, κατ’ ακολουθίαν των αρχαίων ελληνικών προτύπων. Ο δε μήνας υποδιαιρείται σε 3 δεκάδες αντί τεσσάρων εβδομάδων, ενώ αλλάζουν επίσης και τα ονόματα των μηνών (εμπνευσμένα από την αρχαία Ελλάδα: Θεοσέβιος, Σοφάρετος, Δίκαιος κ.ά.). Επιπλέον, καταργεί τη χριστιανική χρονολογία και υιοθετει νέο σύστημα, του οποίου αφετηρία είναι το έτος 1801. Οι ιερείς της νέας θρησκείας καλούνται «θειαγοί» και «ιεραγοί», προέρχονται κι απ’ τα δύο φύλα και διαιρούνται σε πέντε τάξεις: «Κοσμήτορες», «αναγνώστες», «υμνωδοί», «θεοκήρυκες» και «λειτουργοί». Η θεία λατρεία ωφείλει να τελείται εντός περίτεχνων και «καλλίστων» ναών. Όπως διακηρύττει ο Καΐρης: «Καίτοι το σύμπαν τόδε, και έκαστος μάλιστα θεοσεβής, ναός θείος εστίν, ένθα λατρεύεται ο των απάντων απειροτέλειος Δημιουργός, οικοδομούσι μέντοι οι θεοσεβείς ως οίον τε καλλίστων ναούς, εξαιρέτω και πρεπούση αρχιτεκτονική χρώμενοι, επί το κοινή κατά τεταγμένας ημέρας συνέρχεσθαι και την λογικήν τω Υψίστω προσάγειν λατρείαν, και του θείου λόγου ακροάζεσθαι». Οι θεοσεβείς έχουν βεβαίως και γιορτές. Κάθε δεκάτη τού μηνός συνέρχονται στον ναό, αλλά και κατά τις ισημερίες και τις τροπές, και τελούν ειδικούς εορτασμούς. Η θεοσεβική λατρεία διαπνέεται απ’ άκρου εις άκρον από πηγαίο αίσθημα λατρείας προς τη φύση, προς το παν. Ο ιερέας σε μια εκ των θεοσεβικών επικλήσεων, απευθύνεται προς το θείον, ως εξής: «Ω Δύναμις και Σοφία, και Αγαθότης, και Παντελειότης! Ω τάξις, και ποικιλία, και αρμονία, και παντοδαπότης, και ενότης, αις το Σύμπαν τόδε κατεκόσμησας! Ω νόμοι καθ’ ους, και λόγοι δι’ ους τα εν αυτώ συμβαίνειν διέταξας φαινόμενα».
Την 10η Ιανουαρίου 1853, πεθαίνει. Σύμφωνα με την έκθεση του νομάρχη Κυκλάδων, που απέστειλε στο υπουργείο Εσωτερικών, ο Καΐρης «ἀπεβίωσεν ἐν τὴ οἰκία τοῦ κυρίου Νικολάου Γιαγτζῆ, ἐνοικιασθείσῃ ἀρτίως πρὸς χρῆσιν φυλακῶν ὅπου ἐκρατεῖτο μετὰ τῶν λοιπῶν συγκαταδικασθέντων ὡς ὑπόδικος». Στην ίδια έκθεση λέγεται πως, του παρασχέθηκαν οι απαιτούμενες ιατρικές και άλλες περιποιήσεις και ότι του έγινε πρόταση να μεταφερθεί στο νοσοκομείο της Σύρου, αλλά δεν δέχθηκε, αξιώνοντας να μεταφερθούν μαζί του και οι συγκαταδικασθέντες. Ως αιτία θανάτου, αναφέρθηκε η σηψαιμία.



Η επιθυμία αρκετών φίλων του μπλοκ ήταν να γράψω για τον Θεόφιλο Καΐρη.
Επειδή είναι μια όντως ‘’αμφιλεγόμενη’’ προσωπικότητα (από τις 7/8/ του 1839 έως τις 10/1 του 1853 την ημέρα του θανάτου του), δηλαδή επί δεκατέσσερα χρόνια λέχθηκαν και έγιναν πάρα πολλά. Ώστε να φτάσει στο σημείο όπου θα γίνει ένα πρόσωπο σαν παραμύθι, θρύλος περισσότερο. Προτίμησα να σας δώσω κάποιες πληροφορίες που τις άντλησα απ’ τις ηλεκτρονικές σελίδες ‘’pare-dose.net’’, ‘’athriskos.gr’’ , “androspoets. Homestead. Com”, ‘’kaireios.gr’’ κ.λ.π.


Διαβάστε περισσότερα:
http://androspoets.homestead.com/KairisTheophilos.html
http://www.pare-dose.net/?p=4000#ixzz1VjUOq2aK
http://www.athriskos.gr/files/DIKH_THEOFILOY_KAIROY.pdf
http://www.kaireios.gr/~kairis/content/theofilos-kairis